«هگل و هائیتی» تاکید می‌کند که فکت‌ها مهم هستند ولی نه به عنوان داده‌هایی با معناهایی ثابت، بلکه همچون مسیرهایی پیوند‌دهنده که می‌توانند پیوسته ما را شگفت‌زده و غافلگیر کنند.
متین در این کتاب کوشیده است تا شرحی غیراروپامحور و غیرذات‌گرایانه از تجربه‌ی ایران از مدرنیته عرضه کند. او برای این منظور نظریه‌ی توسعه‌ی ناموزون و مرکب تروتسکی را به شکلی انتقادی به کار گرفته که وجه مشخصه‌اش فرض هستی‌شناختیِ چندگانگی جامعه‌ای است.
این مقاله مطالعه‌ای تطبیقی است از دیدگاه‌های اصلیِ هابرماس و فوکو در خصوص مسئله‌ی دموکراسی و جامعه‌ی مدنی. بطور مشخص‌تر، اخلاقِ گفتمانِ هابرماس در تقابل با اخلاق و تحلیل قدرتِ فوکو قرار می‌گیرد و امتیازاتِ هر یک از آنها برای کسانی که به درک و ایجادِ تغییرِ اجتماعیِ دموکراتیک علاقه‌مندند، مورد ارزیابی و بررسی قرار می‌گیرد.
پیش از سلسله انقلاب‌هایی که شروع دوران به‌اصطلاح مدرن را رقم زدند، مسکن، شیوه‌های پوشش، خوردن و نوشیدن –خلاصه، زندگی – گوناگونیِ شگفت‌انگیزی داشتند. زندگی زیر سیطره‌ی نظامی خاص نبود و بنابر منطقه و کشور، سطوح و طبقات [متفاوت] جمعیت، منابع طبیعیِ در دسترس، فصل، آب و هوا، شغل، سن و جنس متنوع بود.