پیتر مارکوزه یکی از اولین کسانی بود که رابطه‌ی اعیان‌سازی را با بی‌پناهی و فقر روشن کرد. مارکوزه اَشکال مختلف «گتوسازی» را در سه دسته طبقه‌بندی کرد : اولین دسته گتوهایی‌اند که از جداسازیِ اجباری و عامدانه‌ی گروه‌های حاشیه‌ای شکل می‌گیرد (گتو). دسته‌ی دوم برآمده از گردهم‌آمدن خودخواسته‌ی گروه‌های خاص است (شهرک‌های محصور). در نهایت دسته‌ی سوم قلعه‌های حفاظت‌شده که توسط گروه‌های فرادست برای حفاظت از جایگاه برترشان ساخته می‌شود.
زاغه که نام «فضای غیررسمی» را یدک می‌کشد، نمودگار شهر «برنامه‌ناپذیر»ی است که بیرون از چارچوب مقررات، هنجارها و ضوابط قرار دارد. این فضاهای غیررسمی را از یک سو کانون‌های غم‌زده‌ی فقر، یعنی تجلی عینی حاشیه‌ای‌بودنِ اقتصادی، دانسته‌اند و از دیگر سو، نظم‌های شهری بدیل و خودآیینی که از طریق نقش‌گزاری ارتجالی، ابتکار و کارآفرینی فقرای شهری به هم وصله پینه شده‌اند. در هر دو مورد، شهر غیررسمی به منزله‌ی «دیگریِ» شهری رسمی و برنامه‌ریزی‌شده قلمداد می‌شود.
جنگ سرد صرفاً ورودمان به عصر سایبورگِ ارتباطات و کنترلِ سایبرنتیکی را مشخص نمی‌کند؛ جنگ سرد خود نوعی سایبورگ است، به این معنا که خود در منطقه‌ی خاکستریِ تحول بزرگِ ماشین جنگِ سرمایه پهلو می‌گیرد، و این کار را به‌وسیله‌ی بازخورد تمامیِ «اطلاعاتِ» جنگِ تام که از حیث صنعتی و علمی سازمان‌یافته است صورت می‌دهد، در حالی‌که بدین‌قرار، این جنگ تام به مدلی برای پیشرفت یک اقتصادِ «غیر ازـ» دوران صلح بدل می‌شود.
نمی‌خواهیم بگوییم اوربانیست‌های معاصر آگاهانه برداشت فون تونن از پسکرانه‌ی غیرصنعتیِ به هم پیوسته را می‌پذیرند، بلکه می‌گوییم نسخه‌ای از این مدل قرن نوزدهمی همچنان تصور جمعی ما از مناظر غیر-شهری را تسخیر کرده است.
«هگل و هائیتی» تاکید می‌کند که فکت‌ها مهم هستند ولی نه به عنوان داده‌هایی با معناهایی ثابت، بلکه همچون مسیرهایی پیوند‌دهنده که می‌توانند پیوسته ما را شگفت‌زده و غافلگیر کنند.
متین در این کتاب کوشیده است تا شرحی غیراروپامحور و غیرذات‌گرایانه از تجربه‌ی ایران از مدرنیته عرضه کند. او برای این منظور نظریه‌ی توسعه‌ی ناموزون و مرکب تروتسکی را به شکلی انتقادی به کار گرفته که وجه مشخصه‌اش فرض هستی‌شناختیِ چندگانگی جامعه‌ای است.
برنامه‌ریزی شورشی علاوه بر سازکارهای تقابلیِ مردمی که در فضاهای تمهیدشده‌ی شهروندی صورت می‌گیرند، کردارهای تخاصمی مردمی را که شرایط مشارکت خود را به دست خود خلق می‌کنند، به رسمیت می‌شناسد، و آنها را حمایت و تشویق می‌کند.
بنابراین این تحلیل سر آن ندارد که بگوید میانجی‌گری نوعی چاره‌ی فنی عام است. بلکه، با اتکا بر کار میانجی‌گرهای دانا، می‌توانیم نسبت به طرق مختلفِ گرفتار شدن در زندانِ پیش‌فرض‌های‌مان آگاه شویم، به ساده‌لوحی و کلبی‌مسلکی خود، شکست‌های خود از موشکافیِ انتقادی و رفتار کردن بر اساس داوری‌های مناسب، ناتوانی‌های‌مان از تخیل و امید واقف شویم
ورود به دایره‌ی نوشتار ملازم عبور از گزاره‌ای است که گفته نمی‌شود، بلکه خوانده می‌شود. صورتی از روایت که باقی‌مانده‌ی اصلِ حادثه است و توانِ آن را دارد (یا کسب می‌کند) تا بر آنچه تحمیل می‌شود بشورد.
آنچه طرح پهنه‌بندی ترسیم نمی‌کند، اما به شکل‌گیری آنها کمک می‌کند، نابرابری‌های طبقاتی و جنسیتی ساخت‌یافته‌ای هستند که در سازمان فضایی منطقه‌ی شهری بازتاب یافته است.