گرامشی استدلال می‌کند که تاریخ و بقایای تحولات تاریخی در زبان، برای سازوکار قدرت، اعتبار و هژمونی اساسی هستند. گرامشی تاکید می‌کند که معنا .بوسیله‌ی زبان در تحول استعاری‌اش در نسبتِ با معانی پیشین، پدید آمده است. معانی جدید در یک فرآیندِ ادامه‌دارِ تحولْ جانشین معانی پیشین می‌شوند
برنامه‌ریزی شورشی علاوه بر سازکارهای تقابلیِ مردمی که در فضاهای تمهیدشده‌ی شهروندی صورت می‌گیرند، کردارهای تخاصمی مردمی را که شرایط مشارکت خود را به دست خود خلق می‌کنند، به رسمیت می‌شناسد، و آنها را حمایت و تشویق می‌کند.
دولتِ ملی تاریخی دارد و همچنان که روزی شکل گرفته و مستحکم شده است روزی نیز از بین خواهد رفت. زندگی اجتماعی و سیاسی نمی‌تواند به لحاظ هستی‌شناختی درون مرزهای قلمرویی دولت‌ها قرار داشته باشد. از همین رو آنها بر ضرورت اندیشیدن به شکل‌های آلترناتیوِ نظم سیاسی تاکید دارند. موضوعی که هر رویکرد رهایی‌بخشی، ناگزیر از پرداختن به آن است.
رئالیسم انتقادی بر تقدم هستی بر اندیشه تأکید، و پژوهش را از شناخت‌شناسی به هستی‌شناسی منتقل می‌کند